Ermenistan Krallığı
Ermenistan Krallığı, tarihsel olarak Kafkasya ve Anadolu'nun belirli bölgelerinde varlık gösteren ve milattan önce 6. yüzyıldan başlayarak milattan sonra 428 yılına kadar süren bir antik krallıktır. Ermenistan Krallığı, Ermeni halkının tarihinde önemli bir role sahiptir ve bu krallık, Ermeni kültürünün, tarihinin ve bağımsızlığının sembolü haline gelmiştir.
Ermenistan Krallığı Մեծ Հայք | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| MÖ 331-MS 428 | |||||||||||
  Sol: Artaksiyad hanedanının yeniden inşa edilen sancağı Sağ: Arsacid hanedanının sancağı | |||||||||||
 Büyük Tigran İmparatorluğu, MÖ 95-66 | |||||||||||
| Tür | Satraplık, Monarşi, İmparatorluk, Roma eyaleti | ||||||||||
| Başkent | Armavir (MÖ 331-210) Yervandaşat (MÖ 210-176) Artaşat (MÖ 176-77; MS 69-120) Tigranakert (MÖ 77-MS 69) Eçmiyazin (120-330) Divin (336-428) | ||||||||||
| Yaygın dil(ler) | Ermenice (konuşulan anadil) Yunanca Aramice İran dilleri (Partça ve Orta Farsça) | ||||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||||
| Kral, Kralların Kralı | |||||||||||
| |||||||||||
| Tarihî dönem | Klasik Antik Çağ, Orta Çağ | ||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
| Anadolu tarihi dizisinin bir parçası |
|---|
 |
Ermenistan Krallığı'nın Kökenleri
Ermenistan Krallığı, milattan önce 6. yüzyılda Ermeni halkının tarih sahnesine çıkmasıyla başladı. Ermeniler, M.Ö. 6. yüzyılda Ermenistan bölgesine yerleşmeye başladılar ve bu bölgeyi zamanla kendi toprakları haline getirdiler. Ermenistan, tarihsel olarak Pers İmparatorluğu ve Roma İmparatorluğu gibi büyük güçler arasında yer aldı ve bu nedenle siyasi çekişmelere sahne oldu.
Ermenistan Krallığı'nın Kuruluşu
Ermenistan Krallığı, milattan önce 6. yüzyılın sonlarına doğru bağımsız bir krallık olarak kuruldu. İlk Ermeni Krallığı, Urartu İmparatorluğu'nun çöküşünün ardından ortaya çıktı ve M.Ö. 6. yüzyılın sonlarına doğru bağımsızlık ilan etti. İlk Ermeni kralları, Urartu'nun yerel aristokratları ve liderleri arasından seçildi. İlk Ermeni Krallığı, başkenti Tushpa olan Urartu'nun topraklarının bir kısmını içeriyordu.
Roma ve Part İmparatorlukları ile İlişkiler
Ermenistan Krallığı, Roma İmparatorluğu ve Part İmparatorluğu gibi büyük komşularla yakın ilişkiler içindeydi. Bu büyük imparatorluklar, Ermenistan'ın toprakları üzerinde hak iddia ettiler ve Ermenistan'ın siyasi geleceği üzerinde etkili oldular. Ermenistan Krallığı, Roma ve Part İmparatorlukları arasında bir denge unsuru olarak varlığını sürdürdü.
Ermenistan Krallığı'nın Hristiyanlıkla Tanışması
Ermenistan Krallığı'nın en önemli tarihi olaylarından biri, Hristiyanlıkla tanışmasıdır. Ermenistan'ın resmi olarak Hristiyanlığı kabul etmesi, milattan önce 4. yüzyıla dayanır. Bu dönemde, Ermenistan Kralı III. Trdat ve Aziz Gregory (Grigor Lusavoriç) arasındaki olaylar, Ermenistan'ın Hristiyanlıkla tanışmasına yol açtı. Bu tarihi olay, Ermenistan'ın Hristiyanlıkla dönüşümünü simgeler ve Ermeni Apostolik Kilisesi'nin kuruluşuna işaret eder.
Ermenistan Krallığı'nın Büyümesi ve Gerilemesi
Ermenistan Krallığı, zamanla topraklarını genişletti ve Orta Doğu'da önemli bir siyasi güç haline geldi. Ancak bu dönemde Pers ve Roma İmparatorlukları arasındaki çekişmeler, Ermenistan'ı sık sık savaşların ve işgallerin merkezi haline getirdi. Ermenistan Krallığı, Persler ve Romalılar arasında sık sık el değiştirdi.
Sasani Ermenistanı ve Bizans Ermenistanı
Ermenistan Krallığı, milattan sonra 3. yüzyılın sonlarına doğru Sasani Pers İmparatorluğu tarafından fethedildi. Bu dönemde, Ermenistan Sasani Perslerin kontrolü altında iki bölgeye ayrıldı: Sasani Ermenistanı ve Bizans Ermenistanı. Bu bölünme, Ermenistan'ın tarihindeki bir dönüm noktasıdır ve bu dönemde Ermenistan'ın kültürel ve dini kimliği daha da güçlendi.
Arap ve Selçuklu İşgalleri
Ermenistan Krallığı, milattan sonra 7. yüzyılın sonlarından itibaren Arapların işgali ve ardından Selçuklu Türklerinin gelişiyle karşı karşıya kaldı. Bu dönemde Ermenistan, İslam egemenliği altına girdi ve Ermeni halkı, İslam'ı benimsemeye veya Müslüman yönetim altında yaşamaya zorlandı.
Selçuklu ve Osmanlı Egemenliği
Ermenistan, Selçuklu Türklerinin ardından Osmanlı İmparatorluğu'nun hakimiyeti altına girdi. Bu dönemde Ermeni halkı, Osmanlı İmparatorluğu'nda önemli bir azınlık olarak yaşamaya devam etti. Ancak bu dönemde Ermeniler, Osmanlı yönetimi altında birçok zulme maruz kaldılar, özellikle 1915'te Ermeni Soykırımı olarak bilinen trajik olaylar yaşandı.
Ermenistan Krallığı'nın Sonu
Ermenistan Krallığı'nın sonu, milattan sonra 428 yılında Pers Şahı II. Yezdegerd'in Ermenistan'ı fethetmesiyle geldi. Bu tarihten itibaren Ermenistan, Pers İmparatorluğu'nun bir parçası haline geldi. Ancak Ermeni halkı, tarih boyunca bağımsızlıklarını yeniden kazanma ve kültürel kimliklerini koruma mücadelesi verdi.
Sonuç olarak, Ermenistan Krallığı tarihi boyunca birçok dönemden geçti, çeşitli imparatorluklar tarafından yönetildi ve çeşitli zorluklarla karşılaştı. Ancak Ermenistan Krallığı, Ermeni halkının tarihinde önemli bir rol oynadı ve Ermeni kültürünün ve kimliğinin temelini oluşturdu. Günümüzde bağımsız Ermenistan Cumhuriyeti, bu tarihi krallığın mirasını taşımaktadır ve Ermeni halkının bağımsızlığını simgeler.