Abbâsî İhtilâli

Abbâsî İhtilâli, İslam tarihinde önemli bir dönüm noktası olan Abbâsî Devrimi'ni ifade eder. Bu devrim, Emevîler'in Abbâsîler tarafından devrilmesi ve Abbâsî Hanedanı'nın kurulmasıyla sonuçlanmıştır. Abbâsî İhtilâli, 8. yüzyılın sonlarında ve 9. yüzyılın başlarında gerçekleşmiştir. Bu devrim, İslam dünyasının siyasi, sosyal ve kültürel yapısında derin etkiler bırakmış ve İslam tarihinde önemli bir dönemeç olmuştur.

Abbâsî İhtilâli
Abbâsî İhtilâli

Abbâsî İhtilâli
Tarih 9 Haziran 747 – Temmuz 750 Bölge Büyük Horasan ve günümüz İran ve Irak Sonuç Abbâsî zaferi Eski Emevî topraklarının büyük kısmının Abbasilere tahsis edilmesi Kurtuba Emirliği'nin nihai kuruluşu Araplar için ayrıcalıklı statünün sonu Arap olmayanlara yönelik resmi ayrımcılığın sonu
Taraflar
Emevîler Destek Sünni müslüman Arap kabileri	Abbâsîler Destek Şii müslümanlar Arap olmayan Sünni müslümanlar
Komutanlar ve liderler
II. Mervân  Nasr bin Seyyar (ölü) Yezîd bin Ömer bin Hübeyre  Ma'n ibn Za'ida al-Shaybani	Seffâh Mansûr Ebû Müslim Horasânî Qahtaba ibn Shabib al-Ta'i (ölü) Al-Hasan ibn Qahtaba Abd Allah ibn Ali

Emevîler Dönemi ve Memnû Hanedanlığı

Emevîler, İslam dünyasının ilk büyük hanedanlığıdır. Hz. Muhammed'in ölümünden sonra, İslam toplumunu yönetmişlerdir. Ancak Emevîler, yönetimleri boyunca eleştirilmişlerdir. Onların yönetimi, adaletsizlik, ayrımcılık ve baskı ile tanınmıştır. Emevîlerin son dönemlerinde, Abbâsîler ve diğer muhalif gruplar arasında büyüyen hoşnutsuzluk ve isyanlar ortaya çıkmıştır.

Abbâsîlerin Yükselişi

Abbâsîler, İslam peygamberi Muhammed'in amcası Abbâs'ın soyundan geldiklerini iddia eden bir Arap hanedanıdır. Abbâsîler, Emevîlerin kötü yönetimine karşı çıkan bir muhalefet hareketi olarak ortaya çıkmıştır. Abbâsîler, Şiîlerin ve diğer muhalif grupların desteğini kazanarak Emevîlere karşı bir isyan başlatmışlardır.

Abbâsî Devrimi ve İhtilâl

Abbâsî Devrimi, Abbâsîlerin isyanının sonucunda gerçekleşmiştir. Abbâsîler, özellikle Horasan bölgesindeki isyanlarıyla Emevîlere karşı mücadele etmişlerdir. Bu isyanlar, Abbas bin Muhammed adlı bir lider tarafından önderlik edilmiştir. Abbâsîler, isyanlarıyla hızla genişleyerek Emevî egemenliğine meydan okumuşlardır. Bu isyanlar sonunda, Abbâsîler 750 yılında Emevî başkenti olan Şam'ı ele geçirmişler ve Emevî hükümdarı III. Mervan'ı devirerek Abbâsî Hanedanı'nı kurmuşlardır.

Abbâsî Hanedanı ve Abbâsîler Dönemi

Abbâsî Hanedanı'nın kurulmasıyla birlikte, İslam dünyasında siyasi bir değişim yaşanmıştır. Abbâsîler, Abbâsîlerin Arap olmayan müslümanları da yönetimde görevlendirmeleriyle ve adaletli bir yönetim anlayışı benimsemeleriyle tanınmıştır. Abbâsîler dönemi, İslam dünyasında bilim, kültür, sanat ve mimari gibi alanlarda önemli bir gelişme dönemi olmuştur. Abbâsîlerin başkenti olan Bağdat, İslam medeniyetinin merkezi haline gelmiş ve İslam altın çağının yaşandığı bir merkez olmuştur.

Emevîlerin Sonu ve Sürgünü

Emevîlerin sonu, Abbâsîlerin yükselişiyle sonuçlanmıştır. Emevî hükümdarı III. Mervan, Abbâsîlerin Şam'ı ele geçirmesiyle tahttan indirilmiş ve Abbâsîlerin başkenti Bağdat'a kaçmak zorunda kalmıştır. Ancak Abbâsîler, Emevîlerin peşini bırakmamış ve Emevîlerin sürgününe son vermek için peşlerinden gitmişlerdir. Emevîlerin sürgünü, Abbâsîlerin Şam'a kadar uzanan bir seferiyle sona ermiştir ve Emevîlerin son hükümdarı II. Mervan'ın öldürülmesiyle sonuçlanmıştır.

Etkileri ve Sonuçları

Abbâsî İhtilâli, İslam dünyasında önemli bir dönemecin başlangıcı olmuştur. Bu ihtilâl, Emevîlerin sonunu getirerek İslam dünyasında yeni bir hanedanın kurulmasına yol açmıştır. Abbâsîler dönemi, İslam dünyasında bilim, kültür, sanat ve mimari gibi alanlarda büyük bir gelişme dönemi olmuştur. Abbâsîlerin yükselişi, İslam medeniyetinin altın çağının yaşandığı bir dönemin başlangıcı olmuştur.

Tartışmalar ve İhtilâlin Değerlendirilmesi

Abbâsî İhtilâli, İslam tarihinde hâlâ tartışılan bir konudur. Bazıları, Abbâsîlerin yükselişini İslam dünyasında olumlu bir değişim olarak görürken, diğerleri bu dönemi siyasi bir belirsizlik ve kaos dönemi olarak değerlendirirler. Abbâsîlerin yönetimi altında yaşayanlar arasında, Abbâsî İhtilâli'nin sonuçları hakkında farklı görüşler bulunmaktadır.

Abbâsî İhtilâli, İslam dünyasında siyasi, sosyal ve kültürel bir değişimin başlangıcı olmuştur. Bu ihtilâl, Emevîlerin sonunu getirerek İslam dünyasında yeni bir hanedanın kurulmasına yol açmıştır. Abbâsîlerin yükselişi, İslam medeniyetinin altın çağının yaşandığı bir dönemin başlangıcı olmuştur ve İslam dünyasında büyük bir etki bırakmıştır.