İnternet üst seviye alan adları listesi
İnternet Üst Seviye Alan Adları (Top-Level Domain - TLD), internetin temel bileşenlerinden biridir ve web sitelerinin tanımlanmasında kullanılır. İnternet kullanıcıları için aşina olduğumuz .com, .org, .net gibi uzantıları içeren bu alan adları, internetin dünya genelindeki yönetimini ve düzenlemesini sağlamak için birçok kuruluş tarafından denetlenir. İnternet Üst Seviye Alan Adları, internetin tarihçesi, yapısı, yönetimi ve önemi hakkında detaylı bilgiler içerir.
İnternetin Tarihçesi ve Alan Adı Sistemi
İnternet, 1960'ların sonlarında ve 1970'lerin başlarında ABD Savunma Bakanlığı tarafından geliştirilen ARPANET ile başladı. ARPANET, bilgisayarların birbirleriyle iletişim kurmasını sağlayan bir ağdı. İlk başlarda, ARPANET'teki her bilgisayarın, diğer bilgisayarları tanımlamak için IP (Internet Protocol) adresleri kullanması gerekiyordu. Ancak bu, kullanıcılar için karmaşıktı.
Bu karmaşıklığı azaltmak ve daha anlaşılır bir sistem oluşturmak için, 1983 yılında Jon Postel ve Paul Mockapetris tarafından Alan Adı Sistemi (Domain Name System - DNS) geliştirildi. DNS, insanların daha kolay hatırlayabileceği alan adları ile IP adresleri arasında bir eşleştirme sağladı. Bu, internetin daha erişilebilir hale gelmesini ve kullanıcıların web sitelerine daha kolay erişmesini sağladı.
İnternet Üst Seviye Alan Adları
İnternet Üst Seviye Alan Adları, DNS sisteminin en üst seviyesini temsil eder ve her biri özel bir anlam içerir. İşte en yaygın olarak kullanılan İnternet Üst Seviye Alan Adları ve anlamları:
1. .com (Commercial): İlk olarak ticari amaçlar için tasarlanmıştır, ancak şu anda her tür web sitesi için yaygın olarak kullanılır.
2. .org (Organization): Genellikle kar amacı gütmeyen kuruluşlar, dernekler ve sivil toplum örgütleri tarafından kullanılır.
3. .net (Network): Başlangıçta ağ altyapısı ve internet hizmet sağlayıcıları için tasarlanmıştır, ancak artık her tür web sitesinde kullanılabilir.
4. .gov (Government): Amerika Birleşik Devletleri hükümeti ve federal kurumlar için ayrılmıştır.
5. .edu (Education): Eğitim kurumları, üniversiteler ve okullar için ayrılmıştır.
6. .mil (Military): ABD Silahlı Kuvvetleri ve askeri kurumlar için ayrılmıştır.
7. .int (International): Uluslararası organizasyonlar ve anlaşmalar için kullanılır.
8. .country-code TLDs (ccTLDs): Ülke kodu üst seviye alan adları, her ülkenin kendi ülke koduyla biten alan adlarıdır. Örneğin, .us (Amerika Birleşik Devletleri), .uk (Birleşik Krallık), .de (Almanya) gibi.
9. .museum: Müzeler için ayrılmıştır.
10. .coop: Kooperatifler için ayrılmıştır.
11. .aero: Havacılık endüstrisi için ayrılmıştır.
12. .name: Bireylerin kişisel alan adlarını kaydetmesi için ayrılmıştır.
13. .pro: Profesyoneller için ayrılmıştır.
14. .biz: İşletmeler için ayrılmıştır.
15. .info: Bilgi sağlama amacı güden siteler için ayrılmıştır.
İnternet Üst Seviye Alan Adlarının Yönetimi
İnternet Üst Seviye Alan Adlarının yönetimi, İnternet Tahsisli Sayılar ve İsimler Kurumu (Internet Assigned Numbers Authority - IANA) tarafından koordine edilir. IANA, İnternet Corporation for Assigned Names and Numbers (ICANN) tarafından işletilen bir işlevdir. ICANN, dünya genelindeki İnternet Üst Seviye Alan Adı Kayıt Kuruluşlarına (Registry) yönlendirmeler ve koordinasyon yapar.
Her üst seviye alan adı için bir kayıt kuruluşu bulunur. Örneğin, .com için VeriSign, .org için Public Interest Registry gibi. Bu kayıt kuruluşları, belirli bir üst seviye alan adının kayıtlarını tutarlar ve bu alan adlarını kaydetmek isteyen kişilere hizmet sunarlar.
ICANN, İnternet Üst Seviye Alan Adlarının politikalarını ve düzenlemelerini belirler ve kayıt kuruluşları ile işbirliği yaparak bu politikaların uygulanmasını sağlar. Bu, İnternet Üst Seviye Alan Adlarının dünya çapında tutarlılık ve istikrarını sağlamak için önemlidir.
İnternet Üst Seviye Alan Adlarının Önemi
İnternet Üst Seviye Alan Adları, internetin işleyişini ve kullanımını kolaylaştıran kritik bir yapı taşıdır. Bu alan adları, web sitelerinin kolayca tanımlanmasını ve hatırlanmasını sağlar. Ayrıca, ticari, kar amacı gütmeyen, eğitim ve diğer farklı sektörlerdeki web sitelerini ayrıştırır.
Ayrıca İnternet Üst Seviye Alan Adları, internetin dünya genelinde kullanımını uluslararası hale getirir. Her ülkenin kendi ülke kodu üst seviye alan adları vardır ve bu kodlar, ülkelerin ulusal kimliklerini internet üzerinde yansıtmasına olanak tanır.
İnternet Üst Seviye Alan Adları ayrıca marka tanıma, tanıtım ve ticari faaliyetler için de çok önemlidir. Birçok şirket, .com veya .org gibi genel üst seviye alan adlarına sahip web siteleri kullanarak markalarını tanıtır ve müşterilerine çevrimiçi erişim sağlar.
Özel Üst Seviye Alan Adları ve Gelecek
Son yıllarda, özel üst seviye alan adları (örneğin .app, .blog, .guru gibi) ortaya çıkmıştır. Bu tür alan adları, belirli bir niş veya endüstriye hizmet vermek amacıyla oluşturulur. Örneğin, .app uzantılı bir alan adı, mobil uygulamalarla ilgili bir web sitesini belirtmek için kullanılabilir.
Gelecekte, daha fazla özel üst seviye alan adının ortaya çıkması bekleniyor ve bu, internet üzerinde daha özelleştirilmiş ve kategorize edilmiş içerik sunma fırsatlarını artırabilir.
Sonuç olarak, İnternet Üst Seviye Alan Adları, internetin temel yapı taşlarından biridir ve web sitelerinin tanımlanmasında kritik bir rol oynar. Bu alan adları, internetin kullanıcı dostu ve dünya çapında erişilebilir olmasını sağlar. İnternet Üst Seviye Alan Adları, IANA ve ICANN gibi kuruluşlar tarafından yönetilir ve dünya genelindeki internet kullanımını düzenler. Gelecekte, özel üst seviye alan adlarıyla internetin daha fazla özelleştirilmesi ve nişlendirilmesi beklenmektedir.
iTLD
- .arpa
- Adres ve Alanın Yönlendirme Parametresi, internet altyapı tldsi.
- .root
- Bu bilinmeyen bir amaç için köktedir (root), sadece bir giriş vardır (TXT kaydı).
gTLD
- .academy
- akademi.
- .aero
- hava ulaşımı endüstrisi.
- .amsterdam
- Hollanda'nın Amsterdam şehri için kullanılır.
- .app
- dijital uygulamalar. Sanal gerçeklik uygulamaları, köpek gezdirme uygulamaları, uyku izleme uygulamaları, maraton koşusu uygulamaları, TV uzaktan kumanda uygulamaları ve borsa uygulamaları için kullanılır.
- .archi
- mimarlık. lisanslı mimarlar ve onlara hizmet sağlayan okullar, dergiler ve ticaret grupları için kullanılır.
- .art
- sanat. Ressamlar, heykeltıraşlar, grafikerler, animatörler, güzel sanatlarla uğraşan kişiler, ticari sanatçılar, sanat tarihçileri, destek grupları ve günlük yayınlar, sanat eleştirmenleri ve yorumcuları, müzayedeler, sanat eseri alıcıları ve rehberleri, dijital ve fiziksel sanat galerileri ve butikleri, sanat koleksiyonları, stüdyolar ve okullar, sanat festivalleri ve jürili gösteriler, sanat terapistleri, otomobil sanatçıları, dövme sanatçıları, sanat malzemesi tedarikçileri ve toptan satıcılar için kullanılır.
- .barcelona
- İspanya'nın Barselona kenti için kullanılır.
- .bayern
- Almanya'nın Bavyera (Bayern) eyaleti için kullanılır.
- .berlin
- Almanya'nın Berlin şehri için kullanılır.
- .bet
- bahis. At yarışı ve kumar makinesi sunan kumarhaneler, İddaa bayileri, tombala ve yetenek oyunu salonları, bahis siteleri, kumar blogger’ları ve online e-spor bahis siteleri için kullanılır.
- .bike
- bisiklet. Bisiklet mağazası, motosiklet bayisi, tamirhane, bisiklet blogcusu, seyahat acentesi ve her tür bisikletçi için kullanılır.
- .biz
- iş. Bu açık bir tld'dir. İsteyen kişi veya kurum kayıt olabilir.
- .blog
- blog. İnternet'in Alan Adı Sistemi'nde bulunan genel üst seviye alan adlarından biridir. Blog kurmak isteyenlere yönelik olsa da, herkes tarafından kayıt edilebilen bu alan adları 2016 yılından itibaren kullanıma sunulmuştur.
- .boston
- Amerika Birleşik Devletleri'nin Boston şehri için kullanılır.
- .camera
- kamera. Fotoğraf makinesi mağazaları, fotoğrafçılar, perakendeciler, fotoğraf paylaşım siteleri ve fotoğraf makineleri için kullanılır.
- .cat
- katalan. Katalan dili veya kültürü ile ilgili web siteleri içindir.
- .chat
- mesajlaşma. dijital sohbet için kullanılır.
- .clinic
- klinik. sağlık merkezleri, veterinerler ve diğer medikal hizmet kuruluşları için kullanılır.
- .cloud
- bulut sektörü. bulut sektöründeki şirketler için internet yeni bir genel üst seviye alan adıdır.
- .club
- kulüpler. alan adı, genel olarak komedi kulüpleri, barlar ve gece kulüpleri, profesyonel birlikler, üyelik ile verilen hizmetler, fan web siteleri ve sosyal medya grupları için düşünülmüş genel üst seviye alan adıdır.
- .com
- ticari. Bu açık bir tld'dir. İsteyen kişi veya kurum kayıt olabilir.
- .computer
- bilgisayar. bilgisayar mağazası ve teknik servis için kullanılır.
- .coop
- kooperatifler.
- .dental
- diş hekimleri. diş hekimleri, ortodontistler, diş hekimi dernekleri ve malzeme tedarikçileri için kullanılır.
- .dentist
- diş hekimleri. diş hekimi, ortodontist, meslek derneği ve diş hekimi tedarikçisi için kullanılır.
- .design
- grafik ve tasarım. Grafik tasarım ajansları tarafından portfolyo siteleri açmak amaçlı kullanılmaktadır. alan adı, tasarım alanlarındaki profesyoneller için düşünülmüş, herkes tarafından kayıt edilebilen, 2015 yılında kullanıma sunulan bir genel üst seviye alan adıdır.
- .dev
- yazılım mühendisliği ve program geliştiriciliği. web geliştirme, web tasarımı, yazılım mühendisliği, oyun geliştirme, mobil uygulamalar ve BT güvenliği için kullanılır.
- .digital
- dijital.
- .direct
- canlı içerik sağlayıcıları. toptancı ve canlı içerik sağlayıcısı için kullanılır.
- .directory
- konut ilânları. konut ilanları, hizmet sağlayıcısı, üyelik listesi ve yazılım sektörüne yönelik veriler için kullanılır.
- .doctor
- doktor. flört ve ilişkiler, ev geliştirme, fitness ve kilo verme, moda ve güzellik, alternatif tıp, doğum ve ebeveynlik, araba ve motosiklet tamiri, para yönetimi, hisse senetleri ve yatırım uzmanları, hekimler, doktorlar ve teknisyenler için kullanılır.
- .domains
- alan adı. alan adı kayıt kuruluşları ve bayileri, hosting şirketleri ve diğer online hizmet sağlayıcıları için kullanılır.
- .downloads
- dosya indirme platformları. indirilebilir içerik sektöründeki şirketler ve markalar için kullanılır
- .edu
- eğitimsel. eğitim ile ilgili kurumlar içindir. Mesela 2 veya 4 yıllık üniversiteler veya kolejler için.
- e-posta sağlayıcıları. alan adı, İSS e-posta yardım sitesi kurmak için düşünülmüş, herkes tarafından kayıt edilebilen yeni genel üst seviye alan adıdır.
- .fail
- mizah. üyelerin acıklı, eğlenceli veya komik hikâyelerini anlatmak için kullanılır.
- .film
- film. yapımcı, stüdyo, yönetmen, yazar ve aktörler için kullanılır.
- .gallery
- galeri. müze, sanat galerisi, müzayede evi, ressam, ticari tasarımcılar ve sanat okulları için kullanılır.
- .global
- küresel hizmet veren şirketler.
- .gov
- ABD hükûmeti. Sadece ABD hükûmeti ve ilgili kurumları içindir.
- .graphics
- grafik. sanatçı, grafik tasarımcı, baskıcı veya çoklu ortam üreticisi için kullanılır.
- .guru
- belirli bir konuda uzman olan bir kişiler için kullanılır.
- .health
- sağlık. klinikler, hastaneler, terapistler, veterinerler, eczaneler, hekimler, beslenme uzmanları, fitness koçları, natüropati uzmanları, medikal teknoloji şirketleri, tıp eğitimi veren eğitim kurumları, sağlık ürünleri, takviyeleri ve hizmetleri için kullanılır.
- .healthcare
- sağlık. Klinikler, sivil toplum kuruluşları, sigorta şirketleri, hasta hakları grupları ve sağlık hizmeti veya medikal hizmetler ve malzemeler sunanlar için kullanılır.
- .hospital
- hastaneler. sağlık merkezi kurumları, eğitim hastaneleri, tedavi merkezleri ve medikal kuruluşlar için kullanılır.
- .host
- web hosting sağlayıcıları. internet servis sağlayıcıları, web hosting sağlayıcıları, ASP'ler, ISV'ler, bulut hizmeti sağlayıcıları, veri merkezleri ve hosting ile ilgili diğer hizmetler için kullanılır.
- .info
- bilgi. Bu açık bir tld'dir. İsteyen kişi veya kurum kayıt olabilir.
- .int
- uluslararası organizasyonlar. Bu alan adı organizasyonlar, ofisler ve 2 veya daha fazla ulusun katıldığı programlarda kullanılabilir.
- .irish
- İrlanda ülkesi için alternatif kullanılır.
- .jobs
- şirketler. Bu alan adı şirketlerin iş ilanlarında kullanılmak için vardır. Şu anda, "sirket.jobs" alan adına sahip bir kurum 3. kişiler için işçi ilanında bulunamaz.
- .k12
- eğitimsel. sadece lise dengi ve aşağısındaki resmî eğitim kurumları tarafından kullanılır.
- .kim
- Korece soyad. Normalde Korece Kim soyadı için oluşturulmuş olsa da en çok talep, Türkiye'den gelmektedir.
- .kiwi
- Yeni Zelanda ülkesi için alternatif kullanılır.
- .london
- İngiltere ve Birleşik Krallığın başkenti olan Londra şehri için kullanılır.
- .life
- yaşam. sağlık firmaları, toptan gıda mağazaları, su dağıtımcıları ve kuruluşlar için kullanılır.
- .live
- canlı yayın platformları. medya yayıncıları, eğlence mekanları, müzisyenler gibi çok çeşitli bireysel ve kurumsal internet yeni genel üst seviye alan adıdır. (ngTLD)
- .media
- medya. medya sanatçıları, grafik tasarımcıları ve dijital yayıncılar için kullanılır.
- .melbourne
- Avustralya'nın Melbourne şehri için kullanılır.
- .miami
- Amerika Birleşik Devletlerinin Miami kenti için kullanılır.
- .mil
- (military = askeri) ABD askeri site bağlantısının olduğunu belirtir.
- .movie
- film. Film sektörü, yapım stüdyoları, sinema salonları ve online streaming hizmetleri için kullanılır.
- .museum
- müzeler.
- .nagoya
- Japonya'nın Nagoya kenti için kullanılır.
- .name
- kişiler.
- .net
- Bu açık bir tld'dir. İsteyen kişi veya kurum kayıt olabilir.
- .network
- ağ. BT profesyonelleri ve telekomünikasyon şirketleri, sosyal gruplar ve istihdam ağları için kullanılır.
- Bloggerlar, haber içeriği üreticileri, gazeteciler, editörler ve haber uzmanları, geleneksel yayın ve online haber kuruluşları, kurumsal Hİ departmanları, girişimciler ve küçük işletmeler için kullanılır.
- .okinawa
- Japonya'nın prefektörlüklerinden Okinawa için kullanılır.
- .online
- çevrimiçi. e-ticaret mağazası ve ürün tanıtımı için kullanılır.
- .paris
- Fransa'nın başkenti Paris için kullanılır.
- .org
- organizasyon. Bu açık bir tld'dir. İsteyen kişi veya kurum kayıt olabilir.
- .photography
- fotoğrafçılık. fotoğraf stüdyoları, fotoğraf paylaşım web sitesi, baskı mağazası, perakendeci ve yayıncı için kullanılır.
- .pro
- meslekler. Şu anda, bu alan adı doktorlar, avukatlar ve sertifikalı muhasebeciler için kullanılmaktadır. Kayıt için sertifika gibi belgeler aranmaktadır.
- .report
- tüketici ürünleri, ilaç etkinlikleri ve devlet yasaları için kullanılır.
- .rocks
- hobi ve jeoloji. bir yeteneği, hobisi veya ilgi alanı olan kişiler, ürün pazarlama kampanyaları, ünlüler, jeologlar, mineraloglar, duvar ustaları, kuyumcular, gruplar, korolar, müzisyenler ve dağ tırmanıcıları için kullanılır.
- .shop
- e-ticaret. perakende giyim, müzik, el yapımı ürünler, mobilya ve ev dekorasyon ürünleri, elektronik ürünler ve bilgisayarlar, kitaplar ve müzik, bebek ürünleri ve özel gıdalar için kullanılır.
- .show
- şov. sosyal medya yayıncıları için kullanılır.
- .solutions
- çözümler. kendin yap hizmetleri ve her türlü danışman için kullanılır.
- .space
- uzay. astronotlar, mühendisler ve uzay bilim adamları için kullanılır.
- .store
- e-ticaret. sabit sürücü, bellek kartı, bilinen markalar dışındaki sunuculardan hizmet sağlayan satıcılar, sunucu alanı kiralayan ve satan hosting şirketleri ve depo sağlayıcıları için kullanılır.
- .support
- müşteri destek. duygusal, finansal veya ruhsal konularda destek sunan işletme, grup veya hayır kurumları için kullanılır.
- .surgery
- hastaneler. cerrahlar, cerrah dernekleri ve cerrahi malzemeler, giysiler ve sarf malzemeleri üreten ve pazarlayanlar için kullanılır.
- .systems
- sistem. teknoloji sektöründekiler için kullanılır.
- .tech
- teknoloji. BT uzmanları, web geliştiricileri, yazılım mühendisleri, proje yöneticileri ve UX tasarımcıları için kullanılır.
- .technology
- teknoloji. perakende teknoloji mağazaları ve üreticileri, okullar, araştırma firmaları ve blog yazarları için kullanılır.
- .theater
- tiyatro. kostümcüler, set tasarımcıları, makyözler, profesyonel dernekler ve drama okulları için kullanılır.
- .theatre
- tiyatro. canlı performans sergileyen mekanlar, bölge ve şehir tiyatroları, film salonları veya sinemalar, tiyatro kumpanyaları ve lise ve üniversite tiyatroları için kullanılır.
- .today
- etkinlik takvimleri ve online bültenler. bloglar, etkinlik takvimleri, online bültenler ve fan web siteleri için kullanılır.
- .travel
- seyahat ve seyahat acentesi ile ilgili siteler.
- .tube
- video paylaşım siteleri. oyuncular, dünyayı gezenler, fitness guruları, spor takımları, moda bloggerları ve müzik severler için kullanılır.
- .webcam
- web kameraları. uzaktan konferanslara katılmak ve iş görüşmesi yapmak için kullanılır.
- .wiki
- vikiler.
- .win
- çevrimiçi kumarhaneler, maçı tekrar anlatan spor blogu yazarları ve satışa yönelik tavsiyelerde bulunan profesyonel sporcular için.
- .xxx
- pornografi gibi yetişkinlere özgü içerik barındıran siteler.
- .xyz
- X kuşağı, Y kuşağı, Z kuşağı. Bu açık bir tld'dir. İsteyen kişi veya kurum kayıt olabilir.