Platformizm

Ansiklopedi sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla

Platformizm, anarşizmin bir alt dalı olarak kabul edilen ve özellikle 1920'lerde Rusya'da gelişen bir anarşist ideolojidir. Platformizm, anarşistler arasında toplumsal değişimi hızlandırmak ve etkili bir şekilde örgütlenmek amacıyla önerilen bir strateji ve örgütlenme biçimi olarak öne çıkar.

Platformizmin Kökenleri

Platformizm, 1917 Ekim Devrimi'nin ardından Rus İç Savaşı sırasında ortaya çıkan bir anarşist akımdır. Rus İç Savaşı, siyasi kaos, çatışma ve devlet gücünün merkezileşmesi ile karakterize edildi. Bu koşullarda, anarşist gruplar arasında ortak bir strateji ve örgütlenme biçimi arayışı doğdu.

Platformizmin temelleri, 1926 yılında Nestor Makhno, Ida Mett, Piotr Arshinov ve Voline tarafından yazılan "Organizasyon Platformu" adlı manifestoda atıldı. Bu manifestoda, anarşistlerin etkili bir şekilde örgütlenmeleri ve toplumsal değişimi hızlandırmak için birleşmeleri gerektiği vurgulanmıştır.

Platformizmin Temel İlkeleri

Platformist manifestosu, aşağıdaki temel ilke ve prensipleri içerir:

1. Toplumsal Devrim: Platformistler, devrimci bir toplumsal dönüşümü savunur. Toplumun devlet ve kapitalizmden kurtulması gerektiğine inanırlar.

2. Devrimci Disiplin: Platformistler, örgüt içinde disiplini ve etkili bir karar alma sürecini savunurlar. Bu, grupların daha etkili ve koordineli bir şekilde hareket etmelerine yardımcı olur.

3. Federalizm: Platformistler, federasyonlar ve ağlar aracılığıyla örgütlenmeyi desteklerler. Bu, yerel toplulukların ve grupların özerkliğini korurken, ulusal ve uluslararası düzeyde işbirliğini teşvik eder.

4. Kolektif Güvence: Platformistler, örgütün üyeleri arasında kolektif güvenceyi savunurlar. Bu, örgütün üyeleri arasında sorumluluk ve güvenceyi paylaşmayı içerir.

5. Sosyal İşbirliği: Platformistler, diğer toplumsal hareketler ve gruplarla işbirliği yapmayı teşvik ederler. Sosyal değişimin birleşik çaba ve dayanışma gerektirdiğine inanırlar.

Platformizmin Önemli Figürleri

Platformizmin gelişiminde ve yayılmasında etkili olan önemli figürler şunlar olmuştur:

1. Nestor Makhno: Ukraynalı anarşist önder Nestor Makhno, Rus İç Savaşı sırasında Ukrayna'da bir anarşist topluluğun öncüsüydü ve platformist ilkeleri savundu.

2. Ida Mett: Ida Mett, "Organizasyon Platformu" manifestosunu yazan grup içinde yer aldı ve platformizmin gelişimine katkı sağladı.

3. Piotr Arshinov: Arshinov, platformizmi destekleyen önemli bir figürdü ve anarşizmin örgütlenme konusunda daha etkili olması gerektiğine inanıyordu.

Platformizmin Eleştirileri

Platformizm, anarşist hareket içinde tartışmalara yol açmış ve eleştirilere maruz kalmıştır. Eleştirenler, platformizmin otoriter bir örgütlenmeyi teşvik ettiğini ve bireysel özgürlüğü sınırladığını iddia etmiştir. Ayrıca, platformizmin merkeziyetçi bir yapıyı benimsemesi, bazı anarşistler tarafından eleştirilmiştir.

Platformizmin temel eleştirilerinden biri, anarşist hareketin çeşitliliğini ve özgürlüğünü sınırladığına dairdir. Bazı anarşistler, örgütlenme biçiminin daha esnek ve yatay olması gerektiğini savunurken, platformistler daha merkezi bir yapının gerekliliğini öne sürmüşlerdir.

Sonuç olarak, platformizm anarşist hareketin önemli bir alt dalıdır ve özellikle Rus İç Savaşı sırasında etkili olmuştur. Platformizm, toplumsal değişimi hızlandırmak ve anarşistler arasında daha etkili bir örgütlenme sağlamak amacıyla geliştirilen bir strateji ve ideoloji olarak kabul edilir. Ancak, platformizmin merkeziyetçi yapısı ve disiplini, bazı anarşistler arasında eleştirilmiş ve tartışmalara yol açmıştır.