Nestor Mahno
Nestor Ivanoviç Mahno (1888-1934), Ukrayna köylü devriminin önde gelen figürlerinden biri olarak bilinir. Anarşist bir lider olarak tanınan Mahno, Ukrayna'da beyaz orduya ve Kızıl Ordu'ya karşı savaşmış ve Ukrayna'da kısa bir süreliğine özerk bir anarşist topluluk kurmuştur. Mahno'nun yaşamı, Ukrayna'daki karmaşık ve çalkantılı dönemlere ışık tutar.
Nestor İvanovıç Makhno | |
|---|---|
 Nestor Makhno | |
| Doğum | 27 Ekim 1888 Gulya-Polye, Ukrayna |
| Ölüm | 25 Temmuz 1934 (45 yaşında) Paris, Fransa |
| Milliyet | Ukrayna |
Erken Hayat ve Aktivizm
Nestor Mahno, 27 Ekim 1888'de Ukrayna'nın Gulyai-Pole köyünde doğdu. Ailesi köylü bir aileden geliyordu ve Nestor'un genç yaşta siyasi fikirler geliştirmesinde etkili oldu. 1907 yılında bir grup öğrenci ile birlikte Gulyai-Pole'da öğrenim gördü ve burada sosyalist ve anarşist düşüncelere ilgi duymaya başladı.
Mahno, 1910'da devrimci faaliyetlere katıldı ve yerel bir çiftlik sahibinin öldürülmesiyle sonuçlanan bir olayda yer aldı. Bu olayın ardından tutuklandı ve sekiz yıl hapis cezasına çarptırıldı. Ancak 1917 Şubat Devrimi'nin ardından serbest bırakıldı.
Ukrayna İç Savaşı ve Anarşist Devrim
1917 Ekim Devrimi'nin patlak vermesiyle birlikte Ukrayna'da da büyük değişiklikler yaşandı. Mahno, Ukrayna Anarşist Devrimi'nin önde gelen figürlerinden biri olarak ortaya çıktı. Kendisi, beyaz ordu ve Kızıl Ordu'ya karşı savaşan ve özerk bir anarşist toplum oluşturmaya çalışan bir gerilla lideri olarak öne çıktı.
Mahno'nun partizan güçleri, Ukrayna'da toprak reformu ve fabrika işçilerinin kontrolünü savundu. Ayrıca yerel köylülerin ve işçilerin özgürlükçü bir toplum inşa etmelerini teşvik etti. Mahno'nun liderliği altında, Ukrayna'da bir dizi başarılı askeri harekat gerçekleştirdi ve Ukrayna topraklarının büyük bir kısmını kontrol etti.
Beyaz Ordu ve Kızıl Ordu İle Savaş
Mahno'nun en büyük düşmanlarından biri, Ukrayna'da beyaz ordu güçleriydi. Beyaz ordu, Bolşevik hükümeti devirmek ve Rus İç Savaşı sırasında kontrolü ele geçirmek isteyen bir koalisyondu. Mahno, beyaz ordunun Ukrayna'ya yönelik istilalarını püskürtmek ve özgürlükçü ideallerini korumak için savaştı.
Aynı zamanda Mahno, Kızıl Ordu ile de çatışmaya girdi. Sovyet hükümetiyle bazen ittifaklar kurdu, ancak Kızıl Ordu'nun Ukrayna'daki otoritesini ve zorbalığını eleştirdi. Bu nedenle Kızıl Ordu ile çatıştı ve çeşitli dönemlerde Sovyet hükümetiyle çatıştı.
Mahnovşchina ve Özerk Ukrayna
Nestor Mahno'nun liderliği altında, Ukrayna'da birçok özerk topluluk ve komün oluşturuldu. Bu topluluklar, toprak reformu, üretim araçlarının kolektif sahipliği ve yerel özgürlükçü demokrasi ilkelerini benimsemekteydi. Mahno'nun devrimci fikirleri, Ukrayna'nın birçok bölgesinde yayıldı.
Bu dönemde Mahno'nun liderliği altında Ukrayna'da bir tür "özerk" anarşist toplum deneyimi yaşandı. Ancak bu deneyim, çatışmalar, iç mücadeleler ve Sovyet hükümetinin baskısı nedeniyle sürdürülemedi. Mahno ve onun Mahnovşchina adını verdiği hareketi, sonunda Sovyet Kızıl Ordu tarafından bastırıldı.
Sonraki Yıllar ve Ölüm
1921'de Mahno, Polonya'ya sürgüne gitmek zorunda kaldı. Sovyet hükümetiyle bir dizi müzakere girişiminde bulundu, ancak sonuçsuz kaldı. Mahno, 1934 yılında Paris, Fransa'da tüberküloz nedeniyle hayatını kaybetti.
Nestor Mahno'nun mirası, anarşist hareket içinde ve Ukrayna'nın tarihinde önemli bir rol oynamıştır. Onun liderliği altında gerçekleşen Ukrayna Anarşist Devrimi, özgürlükçü idealleri savunan birçok insana ilham kaynağı olmuştur. Mahno'nun savaşçı ruhu ve anarşist ilkeleri, hala birçok kişi için önemli bir referanstır ve onun hikayesi, Ukrayna'nın bağımsızlık mücadelesinin önemli bir parçasıdır.