İskoçya

İskoçya, Birleşik Krallık'a bağlı dört ülkeden biri olan ve Büyük Britanya'nın kuzeyinde yer alan tarihi ve kültürel açıdan zengin bir ülkedir.

İskoçya Alba
Bayrak Arma
Slogan In My Defens God Me Defend (İskoçça) (sık kullanılan kısaltması ile In Defens)
Millî marş Flower of Scotland
Başkent	Edinburgh
En büyük	Glasgow
Tanınan diller	İngilizce İskoçça Scots
Etnik gruplar	%89 İskoç %7 İngiliz, İrlandalı, Galli %4 diğerleri
Demonim	İskoç
Hükûmet	Parlamenter Monarşi
• Kral III. Charles • Başbakan Hamza Yusuf • Birleşik Krallık başbakanı Rishi Sunak
Tarihçe
• Kuruluş 9. yüzyıl • Edinburgh-Northampton Antlaşması 17 Mart 1328 • Berwick Antlaşması 3 Ekim 1357 • İngiltere ile birlik 1 Mayıs 1707 • Yetki devri 19 Kasım 1998
Yüzölçümü
• Toplam	77.933 km2
• Su (%)	3,0
Nüfus
• 2019 tahminî	5.463.300
• 2011 sayımı	5.313.600
• Yoğunluk	67,5/km2
GSYİH (nominal)	2020 tahminî
• Toplam	167 milyar £ (213 milyar $)
• Kişi başına	30.500 £ (38.931 $)
İGE (2019)	0.913 çok yüksek · 4.
Para birimi	Sterlin (GBP)
Zaman dilimi	UTC±00.00 (GOZ)
• Yaz (YSU)	UTC+01.00 (BAYS)
Telefon kodu	+44
ISO 3166 kodu	GB-SCT
İnternet alan adı	.scot

Coğrafi Özellikler

İskoçya, Büyük Britanya adasının kuzeyinde yer alır ve İngiltere ile sınırlar. Ülke, birçok dağ, göl, nehir ve sahil şeridine sahiptir. İskoç Yüksekleri (Scottish Highlands), İskoçya'nın coğrafi olarak en çarpıcı bölgesidir ve birçok yüksek dağı, derin gölleri ve vahşi doğal yaşamı içerir. Bu bölge, Ben Nevis dağı ile İngiltere, İskoçya ve Galler arasındaki en yüksek noktayı içerir.

İskoçya'nın doğusunda ise daha düzlük araziler bulunur ve burası daha fazla yerleşim alanına ve tarım arazisine sahiptir. İskoçya'nın batısında ise dramatik sahil şeritleri, adalar ve koylar yer alır. Özellikle İskoçya'nın batı sahilleri, deniz kıyısı kasabaları ve plajları ile ünlüdür.

Tarihçe

İskoçya'nın tarihçesi oldukça zengin ve karmaşıktır. Ülkenin tarihindeki bazı önemli dönemleri ve olayları şu şekildedir:

Roma İmparatorluğu Dönemi: İskoçya, Roma İmparatorluğu tarafından M.S. 43'ten itibaren işgal edilmeye başlandı. Ancak Romalılar İskoçya'nın kuzey bölgelerine tam olarak egemen olamadılar ve Hadrian Duvarı'nı inşa ederek sınırlarını güvence altına aldılar.

Orta Çağ ve Bağımsızlık Savaşları: Orta Çağ boyunca İskoçya, İngiltere ile çeşitli savaşlar yaşadı. Özellikle William Wallace ve Robert the Bruce gibi İskoç liderleri, İngiliz hükümetine karşı bağımsızlık mücadelesi verdiler. 1314'teki Bannockburn Savaşı, İskoçların bağımsızlık kazandığı bir dönüm noktası oldu.

Birleşik Krallık: 1707'de İskoçya, İngiltere ile Birleşik Krallık'ı oluşturan Act of Union ile birleşti. Bu tarihten itibaren İskoçya, Birleşik Krallık'ın bir parçası oldu. 1997'de İskoçya'da gerçekleşen referandum sonucunda İskoç Parlamentosu yeniden kuruldu ve İskoçya'ya daha fazla özerklik tanındı.

Modern İskoçya: Günümüzde İskoçya, tarihi, kültürel ve politik açıdan özerk bir ülke olarak varlığını sürdürmektedir. 2014 yılında gerçekleşen bir başka referandumda İskoçlar, Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını sürdürmeyi reddetti. Bununla birlikte, İskoçya'da bağımsızlık talepleri ve özerklik isteği hala önemli bir tartışma konusu olmaya devam etmektedir.

Kültürel Miras

İskoçya, zengin bir kültürel mirasa sahiptir ve bu miras dünya çapında tanınmıştır. İşte İskoç kültürel mirasının bazı önemli yönleri:

Geleneksel Giyim: Kilt, İskoç kültürünün sembolik bir parçasıdır ve erkeklerin geleneksel giyimlerinin vazgeçilmez bir parçasıdır. Bu etek benzeri giyim, her klanın kendi özel desen ve renklerine sahiptir.

Halk Müziği: İskoç halk müziği, geleneksel çalgılar ve şarkılarla karakterizedir. Boru çalgıları, fiddle (keman), akordeon ve ceol mòr (büyük müzik) gibi enstrümanlar bu müziğin temelini oluşturur.

Şenlikler ve Festivaller: İskoçya'nın birçok festivali ve şenliği vardır. Edinburgh Festival Fringe, İskoçya Ulusal Uluslararası Şenlikleri ve Highland Oyunları gibi etkinlikler ülke genelinde büyük ilgi görür.

Gastronomi: İskoç mutfağı, haggis, neeps and tatties gibi geleneksel yemeklerle tanınır. İskoç viskisi de dünya çapında ünlüdür.

Ekonomi

İskoçya ekonomisi, çeşitli sektörlerden oluşur. Finans, enerji, turizm ve gıda ürünleri üretimi gibi alanlar öne çıkar.

Enerji: İskoçya, özellikle rüzgar ve gel-git enerjisi olmak üzere yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırım yapmıştır. Birçok rüzgar enerjisi çiftliği ve hidroelektrik santrali bulunur.

Turizm: İskoçya, doğal güzellikleri, tarihi kaleleri ve şehirleri ile turistler için popüler bir destinasyondur. Edinburgh ve Glasgow gibi büyük şehirler, ziyaretçilere birçok kültürel ve tarihi cazibe sunar.

Tarım: İskoçya, sığır, koyun ve balıkçılık gibi tarım ürünlerinin üretiminde önemli bir rol oynar. Whisky üretimi de tarımın bir parçasıdır.

Önemli Yerler

İskoçya'nın önemli turistik ve tarihi yerlerinden bazıları şunlardır:

Edinburgh: Başkent olan Edinburgh, tarihi Royal Mile, Edinburgh Kalesi ve festival mevsimi ile ünlüdür.

Glasgow: İskoçya'nın en büyük şehri olan Glasgow, sanat, kültür ve alışveriş için önemli bir merkezdir.

Highland Bölgeleri: İskoç Yüksekleri, doğal güzellikleri, dağları ve gölleri ile ünlüdür.

Loch Ness: Bu ünlü göl, Loch Ness Canavarı (Nessie) hikayeleriyle ün kazanmıştır.

St. Andrews: Golfün doğduğu yer olarak kabul edilen bu kasaba, tarihi bir üniversiteye ve ünlü golf sahalarına ev sahipliği yapar.

Çevresel Sorunlar

İskoçya, çevresel sorunlarla başa çıkmak için çeşitli çabaları desteklemektedir. Özellikle yenilenebilir enerji yatırımları ve doğal yaşamın korunması bu çabaların önemli bir parçasını oluşturur. Ancak, iklim değişikliği, deniz kirliliği ve doğal yaşamın tahribatı gibi sorunlar hala mevcuttur ve çözülmeyi bekleyen zorluklar olarak karşımıza çıkmaktadır.

Sonuç olarak, İskoçya, coğrafi güzellikleri, zengin kültürel mirası ve ekonomik çeşitliliği ile öne çıkan bir ülkedir. Tarihi ve modern öğeleri bir araya getiren İskoçya, dünya çapında ilgi çeken bir destinasyon olarak kendini kanıtlamıştır. Aynı zamanda, çevresel sorunlarla başa çıkmak ve politik özerklik konularında devam eden tartışmalarla da dikkat çekmektedir.