Alabaş
Alabaş, Brassicaceae ailesine ait bir sebzeyken bazı bölgelerde turpgiller (Cruciferae) ailesine dahil edilen, beyaz ve yuvarlak bir kök sebzesi olarak bilinir. Alabaş, dünya genelinde popüler bir sebze olarak yetiştirilir ve tüketilir. Hem lezzetli hem de besleyici olan alabaşın birçok çeşidi ve farklı kullanım şekilleri vardır.
| Alabaş | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
Kültür Grubu
| ||||||||||||||||||||
|
Brassica oleracea Italica |
| Alabaş, çiğ hali | |
|---|---|
| Besin değeri | |
| Enerji 10 kJ (0 kcal) | |
| - Şeker | 2.6 g |
| - Lif | 3.6 g |
| Yağ | 0.1 g |
| Protein | 1.7 g |
| Su | 91.00 g |
| A vitamini | 2 μg (%0) |
| Tiyamin (Vit. B1) | 0.05 mg (%4) |
| Riboflavin (Vit. B2) | 0.02 mg (%1) |
| Niyasin (Vit. B3) | 0.4 mg (%3) |
| Pantotenik asit (Vit. B5) | 0.165 mg (%3) |
| B6 vitamini | 0.15 mg (%12) |
| B12 vitamini | 0 μg (%0) |
| C vitamini | 62 mg (%103) |
| D vitamini | 0 μg (%0) |
| E vitamini | 0.48 mg (%3) |
| K vitamini | 0.1 μg (%0) |
| Kalsiyum | 24 mg (%2) |
| Demir | 0.4 mg (%3) |
| Magnezyum | 19 mg (%5) |
| Mangan | 0.139 mg (%7) |
| Fosfor | 46 mg (%7) |
| Potasyum | 350 mg (%7) |
| Sodyum | 20 mg (%1) |
| Oranlar yetişkinler için alınması önerilen oranlardır. | |
Alabaşın Kökeni ve Tarihçesi
Alabaşın kökeni tam olarak bilinmemekle birlikte, Orta Avrupa ve Akdeniz bölgesinde yetiştiği düşünülmektedir. Alabaş, ilk olarak Antik Roma döneminde popülerlik kazanmış ve tarihi yazılarda sıkça bahsedilen bir sebze olarak bilinir. Ortaçağ Avrupa'sında da sıklıkla tüketilen alabaş, zaman içinde dünya genelinde yaygınlaşmıştır.
Alabaş Çeşitleri
Alabaşın birkaç farklı çeşidi vardır ve bunlar genellikle renk, şekil ve boyut açısından farklılık gösterir. İşte bazı popüler alabaş çeşitleri:
- Beyaz Alabaş: Bu, en yaygın alabaş çeşididir ve genellikle büyük, yuvarlak ve beyaz bir renge sahiptir.
- Mor Alabaş: Mor alabaşın dış kabuğu mor renklidir ve iç kısmı beyazdır. Daha küçük boyutlarda bulunur.
- Pirinç Alabaş: İsminden de anlaşılacağı gibi, pirinç tanesi boyutunda olan bu alabaş türü, özellikle yemeklerde garnitür olarak kullanılır.
Besin Değeri
Alabaş, besleyici bir sebze olarak kabul edilir. İşte alabaşın besin değerlerinin bir özeti:
- Vitaminler: Alabaş, C vitamini, K vitamini, B6 vitamini ve folik asit gibi vitaminleri içerir. Özellikle C vitamini, bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olur.
- Mineraller: Alabaş, potasyum, demir, kalsiyum ve magnezyum gibi mineralleri içerir. Bu mineraller kemik sağlığı, kas fonksiyonu ve vücut dengesi için önemlidir.
- Lif: Alabaş, sindirim sistemi sağlığı için önemli olan lif açısından zengindir. Aynı zamanda tokluk hissi verir ve kilo kontrolüne yardımcı olabilir.
- Antioksidanlar: Alabaş, antioksidanlar açısından zengindir ve serbest radikallere karşı vücudu korur. Bu, kanser riskini azaltabilir.
Sağlık Faydaları
Alabaş, birçok sağlık faydasına sahiptir:
- Bağışıklık Sistemini Güçlendirme: C vitamini içeriği, bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olabilir ve hastalıklara karşı koruma sağlayabilir.
- Sindirim Sağlığını Destekleme: Yüksek lif içeriği, sindirim sistemi sağlığını iyileştirebilir ve kabızlık gibi sorunları önleyebilir.
- Kan Basıncını Dengeleme: Potasyum içeriği, kan basıncını düzenlemeye yardımcı olabilir ve kardiyovasküler sağlığı destekleyebilir.
- Kanser Riskini Azaltma: Antioksidanlar ve fitokimyasallar, kanser riskini azaltabilir ve hücresel hasarı önleyebilir.
Alabaşın Kullanım Alanları
Alabaşın birçok farklı yemek tarifinde kullanılabilir. İşte alabaşın popüler kullanım alanları:
- Yemeklerin İçinde: Alabaş, çorba, yemek, güveç ve pilav gibi birçok yemekte ana malzeme olarak kullanılır.
- Salatalarda: Alabaş, salatalara lezzet ve besin değeri katmak için doğranabilir veya rendelenebilir.
- Kızartma: Alabaş, kızartılarak çıtır bir lezzet elde etmek için kullanılabilir.
- Turşu: Alabaş, turşu yapımında da kullanılan bir sebzeyken turşusu sıklıkla tüketilir.
Sonuç
Alabaş, lezzetli ve besleyici bir sebze olarak bilinir. Yüksek besin değeri, sağlık faydaları ve çeşitli pişirme yöntemleri ile birçok kişi için popüler bir seçenektir. Sağlıklı bir beslenme planının önemli bir parçası olan alabaş, çeşitli yemeklerde kullanılabilir ve birçok tarifte yer alır. Ayrıca, vitamin ve mineral bakımından zengin olması nedeniyle dengeli bir diyetin önemli bir bileşenidir. Alabaşı beslenme alışkanlıklarınıza eklemek, sağlığınızı desteklemenin harika bir yoludur.