Alabaş: Revizyonlar arasındaki fark

Ansiklopedi sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Değişiklik özeti yok
 
Değişiklik özeti yok
 
1. satır: 1. satır:
Alabaş, Brassicaceae ailesine ait bir sebzeyken bazı bölgelerde turpgiller (Cruciferae) ailesine dahil edilen, beyaz ve yuvarlak bir kök sebzesi olarak bilinir. Alabaş, dünya genelinde popüler bir sebze olarak yetiştirilir ve tüketilir. Hem lezzetli hem de besleyici olan alabaşın birçok çeşidi ve farklı kullanım şekilleri vardır.
Alabaş, Brassicaceae (veya eski adıyla Cruciferae) ailesine ait bir sebzeyken bazı bölgelerde turpgiller (Cruciferae) ailesine dahil edilen, beyaz ve yuvarlak bir kök sebzesi olarak bilinir. Alabaş, Brassica rapa türüne ait bir bitkinin kök kısmıdır ve yaygın olarak [[Asya]] mutfağında kullanılmaktadır. Bu sebze, farklı kültürlerde çeşitli isimlerle anılmaktadır; örneğin, Japon mutfağında "[[daikon]]" olarak bilinirken, Kore mutfağında "mu" olarak adlandırılır.
{{Taksobitki
{{Taksobitki
| ad = Alabaş
| ad = Alabaş
52. satır: 52. satır:
| note=[http://ndb.nal.usda.gov/ndb/search/list?qlookup=11241&format=USDA veri tabanı kaleminin tümü]
| note=[http://ndb.nal.usda.gov/ndb/search/list?qlookup=11241&format=USDA veri tabanı kaleminin tümü]
}}  
}}  
== Alabaşın Kökeni ve Tarihçesi ==
Alabaşın kökü genellikle beyaz renkte olmasına rağmen, bazı çeşitlerde pembe, mor veya yeşil renklerde de olabilir. Genellikle yuvarlak veya silindirik bir şekle sahiptir ve genellikle 20 ila 35 santimetre uzunluğunda olabilir. Alabaşın tadı, tatlı ve hafif keskindir ve [[turp]] veya daikon gibi baharatlı bir aroması vardır.


Alabaşın kökeni tam olarak bilinmemekle birlikte, Orta Avrupa ve Akdeniz bölgesinde yetiştiği düşünülmektedir. Alabaş, ilk olarak Antik Roma döneminde popülerlik kazanmış ve tarihi yazılarda sıkça bahsedilen bir sebze olarak bilinir. Ortaçağ Avrupa'sında da sıklıkla tüketilen alabaş, zaman içinde dünya genelinde yaygınlaşmıştır.
Alabaş, düşük kalorili bir sebze olup, lif, C vitamini, potasyum ve folat gibi birçok besin maddesi içerir. Ayrıca, antioksidanlar ve fitokimyasallar açısından da zengindir, bu da [[sağlık]] açısından pek çok fayda sağlayabilir.


== Alabaş Çeşitleri ==
Bu sebze çeşitli şekillerde tüketilebilir. Çiğ olarak salatalarda kullanılabilir veya rendelenerek turşu yapımında kullanılabilir. Ayrıca, çorba, sote veya wok yemeklerinde lezzet verici bir bileşen olarak kullanılabilir. Alabaş ayrıca fermente edilerek turşu yapılabilir ve bu da onun sindirilebilirliğini artırabilir ve probiyotik özelliklere sahip olabilir.


Alabaşın birkaç farklı çeşidi vardır ve bunlar genellikle renk, şekil ve boyut açısından farklılık gösterir. İşte bazı popüler alabaş çeşitleri:
Alabaşın sağlık açısından birçok faydası vardır. Lif açısından zengin olması sindirim sağlığını destekleyebilir ve sindirim sisteminin düzgün çalışmasına yardımcı olabilir. Ayrıca, düşük kalorili olması ve yüksek su içeriği sayesinde kilo yönetimine de katkıda bulunabilir. Antioksidanlar bakımından zengin olması, hücresel hasara karşı koruyucu olabilir ve kanser riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Ayrıca, folat ve C vitamini içeriği sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirebilir ve genel sağlığı destekleyebilir.
 
* Beyaz Alabaş: Bu, en yaygın alabaş çeşididir ve genellikle büyük, yuvarlak ve beyaz bir renge sahiptir.
 
* Mor Alabaş: Mor alabaşın dış kabuğu mor renklidir ve iç kısmı beyazdır. Daha küçük boyutlarda bulunur.
 
* Pirinç Alabaş: İsminden de anlaşılacağı gibi, pirinç tanesi boyutunda olan bu alabaş türü, özellikle yemeklerde garnitür olarak kullanılır.
 
== Besin Değeri ==
 
Alabaş, besleyici bir sebze olarak kabul edilir. İşte alabaşın besin değerlerinin bir özeti:
 
* Vitaminler: Alabaş, C vitamini, K vitamini, B6 vitamini ve folik asit gibi vitaminleri içerir. Özellikle C vitamini, bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olur.
 
* Mineraller: Alabaş, potasyum, demir, kalsiyum ve magnezyum gibi mineralleri içerir. Bu mineraller kemik sağlığı, kas fonksiyonu ve vücut dengesi için önemlidir.
 
* Lif: Alabaş, sindirim sistemi sağlığı için önemli olan lif açısından zengindir. Aynı zamanda tokluk hissi verir ve kilo kontrolüne yardımcı olabilir.
 
* Antioksidanlar: Alabaş, antioksidanlar açısından zengindir ve serbest radikallere karşı vücudu korur. Bu, kanser riskini azaltabilir.
 
== Sağlık Faydaları ==
 
Alabaş, birçok sağlık faydasına sahiptir:
 
* Bağışıklık Sistemini Güçlendirme: C vitamini içeriği, bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olabilir ve hastalıklara karşı koruma sağlayabilir.
 
* Sindirim Sağlığını Destekleme: Yüksek lif içeriği, sindirim sistemi sağlığını iyileştirebilir ve kabızlık gibi sorunları önleyebilir.
 
* Kan Basıncını Dengeleme: Potasyum içeriği, kan basıncını düzenlemeye yardımcı olabilir ve kardiyovasküler sağlığı destekleyebilir.
 
* Kanser Riskini Azaltma: Antioksidanlar ve fitokimyasallar, kanser riskini azaltabilir ve hücresel hasarı önleyebilir.
 
== Alabaşın Kullanım Alanları ==
 
Alabaşın birçok farklı yemek tarifinde kullanılabilir. İşte alabaşın popüler kullanım alanları:
 
* Yemeklerin İçinde: Alabaş, çorba, yemek, güveç ve pilav gibi birçok yemekte ana malzeme olarak kullanılır.
 
* Salatalarda: Alabaş, salatalara lezzet ve besin değeri katmak için doğranabilir veya rendelenebilir.
 
* Kızartma: Alabaş, kızartılarak çıtır bir lezzet elde etmek için kullanılabilir.
 
* Turşu: Alabaş, turşu yapımında da kullanılan bir sebzeyken turşusu sıklıkla tüketilir.
 
== Sonuç ==
 
Alabaş, lezzetli ve besleyici bir sebze olarak bilinir. Yüksek besin değeri, sağlık faydaları ve çeşitli pişirme yöntemleri ile birçok kişi için popüler bir seçenektir. Sağlıklı bir beslenme planının önemli bir parçası olan alabaş, çeşitli yemeklerde kullanılabilir ve birçok tarifte yer alır. Ayrıca, vitamin ve mineral bakımından zengin olması nedeniyle dengeli bir diyetin önemli bir bileşenidir. Alabaşı beslenme alışkanlıklarınıza eklemek, sağlığınızı desteklemenin harika bir yoludur.


Alabaşın kültürel önemi de önemlidir. Asya mutfağında ve diğer bölgelerde popüler bir sebze olmasıyla birlikte, bazı kültürlerde geleneksel olarak önemli bir yere sahiptir. Örneğin, Japon mutfağında çeşitli yemeklerde yaygın olarak kullanılır ve Japon mutfağının vazgeçilmez bir parçasıdır. Kore mutfağında ise kimchi yapımında sıkça kullanılır ve bu da Kore mutfağının temel bir öğesidir.
[[Kategori:Sebzeler]]
[[Kategori:Sebzeler]]
[[Kategori:Brassica]]
[[Kategori:Brassica]]

10.00, 26 Nisan 2024 itibarı ile sayfanın şu anki hâli

Alabaş, Brassicaceae (veya eski adıyla Cruciferae) ailesine ait bir sebzeyken bazı bölgelerde turpgiller (Cruciferae) ailesine dahil edilen, beyaz ve yuvarlak bir kök sebzesi olarak bilinir. Alabaş, Brassica rapa türüne ait bir bitkinin kök kısmıdır ve yaygın olarak Asya mutfağında kullanılmaktadır. Bu sebze, farklı kültürlerde çeşitli isimlerle anılmaktadır; örneğin, Japon mutfağında "daikon" olarak bilinirken, Kore mutfağında "mu" olarak adlandırılır.

Alabaş
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Plantae
Klad Angiosperms (Kapalı tohumlular)
Klad Eudicots (İki çenekliler)
Klad Core eudicots
Klad Rosids
Klad Eurosids II
Takım: Brassicales
Familya: Brassicaceae (Lahanagiller)
Cins: Brassica
Tür: B. oleracea
Kültür Grubu

Brassica oleracea Italica

Alabaş, çiğ hali
Besin değeri
Enerji 10 kJ (0 kcal)
 - Şeker2.6 g
 - Lif3.6 g
Yağ0.1 g
Protein1.7 g
Su91.00 g
A vitamini2 μg (%0)
Tiyamin (Vit. B1)0.05 mg (%4)
Riboflavin (Vit. B2)0.02 mg (%1)
Niyasin (Vit. B3)0.4 mg (%3)
Pantotenik asit (Vit. B5)0.165 mg (%3)
B6 vitamini0.15 mg (%12)
B12 vitamini0 μg (%0)
C vitamini62 mg (%103)
D vitamini0 μg (%0)
E vitamini0.48 mg (%3)
K vitamini0.1 μg (%0)
Kalsiyum24 mg (%2)
Demir0.4 mg (%3)
Magnezyum19 mg (%5)
Mangan0.139 mg (%7)
Fosfor46 mg (%7)
Potasyum350 mg (%7)
Sodyum20 mg (%1)
Oranlar yetişkinler için alınması önerilen oranlardır.

Alabaşın kökü genellikle beyaz renkte olmasına rağmen, bazı çeşitlerde pembe, mor veya yeşil renklerde de olabilir. Genellikle yuvarlak veya silindirik bir şekle sahiptir ve genellikle 20 ila 35 santimetre uzunluğunda olabilir. Alabaşın tadı, tatlı ve hafif keskindir ve turp veya daikon gibi baharatlı bir aroması vardır.

Alabaş, düşük kalorili bir sebze olup, lif, C vitamini, potasyum ve folat gibi birçok besin maddesi içerir. Ayrıca, antioksidanlar ve fitokimyasallar açısından da zengindir, bu da sağlık açısından pek çok fayda sağlayabilir.

Bu sebze çeşitli şekillerde tüketilebilir. Çiğ olarak salatalarda kullanılabilir veya rendelenerek turşu yapımında kullanılabilir. Ayrıca, çorba, sote veya wok yemeklerinde lezzet verici bir bileşen olarak kullanılabilir. Alabaş ayrıca fermente edilerek turşu yapılabilir ve bu da onun sindirilebilirliğini artırabilir ve probiyotik özelliklere sahip olabilir.

Alabaşın sağlık açısından birçok faydası vardır. Lif açısından zengin olması sindirim sağlığını destekleyebilir ve sindirim sisteminin düzgün çalışmasına yardımcı olabilir. Ayrıca, düşük kalorili olması ve yüksek su içeriği sayesinde kilo yönetimine de katkıda bulunabilir. Antioksidanlar bakımından zengin olması, hücresel hasara karşı koruyucu olabilir ve kanser riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Ayrıca, folat ve C vitamini içeriği sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirebilir ve genel sağlığı destekleyebilir.

Alabaşın kültürel önemi de önemlidir. Asya mutfağında ve diğer bölgelerde popüler bir sebze olmasıyla birlikte, bazı kültürlerde geleneksel olarak önemli bir yere sahiptir. Örneğin, Japon mutfağında çeşitli yemeklerde yaygın olarak kullanılır ve Japon mutfağının vazgeçilmez bir parçasıdır. Kore mutfağında ise kimchi yapımında sıkça kullanılır ve bu da Kore mutfağının temel bir öğesidir.