Brokoli
Brokoli, Brassica oleracea grubuna ait olan ve başlıca yenilebilen çiçeklerin bitkisel bir türüdür. Hem sağlık açısından zengin hem de lezzetli bir sebze olarak bilinir.
| Brokoli | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
Kültür Grubu
| ||||||||||||||||||||
|
Brassica oleracea Italica |
| Brokoli, Çiğ Hâli | |
|---|---|
| Besin değeri | |
| Enerji 140 kJ (30 kcal) | |
| Karbonhidrat | 6.64 g |
| - Şeker | 1.7 g |
| - Lif | 2.6 g |
| Yağ | 0.37 g |
| Protein | 2.82 g |
| Su | 89.30 g |
| A vitamini | 31 μg (%3) |
| - Karoten | 361 μg (%3) |
| Tiyamin (Vit. B1) | 0.071 mg (%5) |
| Riboflavin (Vit. B2) | 0.117 mg (%8) |
| Niyasin (Vit. B3) | 0.639 mg (%4) |
| Pantotenik asit (Vit. B5) | 0.573 mg (%11) |
| B6 vitamini | 0.175 mg (%13) |
| Folik asit (Vit. B9) | 63 μg (%16) |
| C vitamini | 89.2 mg (%149) |
| E vitamini | 0.78 mg (%5) |
| K vitamini | 101.6 μg (%97) |
| Kalsiyum | 47 mg (%5) |
| Demir | 0.73 mg (%6) |
| Magnezyum | 21 mg (%6) |
| Fosfor | 66 mg (%9) |
| Potasyum | 316 mg (%7) |
| Çinko | 0.41 mg (%4) |
| Oranlar yetişkinler için alınması önerilen oranlardır. | |
Brokoli Nedir?
Brokoli, lahananın aynı familyasına ait olan Brassica oleracea bitkisinin bir alt türüdür. Brokoli, yenilebilen başlıca çiçek tomurcuklarını içeren bir sebzedir. Genellikle yeşil renkte bulunsa da, mor veya beyaz brokoli çeşitleri de mevcuttur. Yaprakları ve sapları da genellikle yenebilir.
Tarihçe ve Kökeni
Brokoli, yaklaşık olarak 2000 yıl önce Akdeniz bölgesinde ortaya çıktığı düşünülen eski bir sebzedir. Roma İmparatorluğu döneminde tanıtılmış ve daha sonra Avrupa'da yaygınlaşmıştır. Ancak, Amerika Birleşik Devletleri'nde 20. yüzyılın başlarına kadar popülerlik kazanmamıştır. Bugün dünya genelinde birçok farklı brokoli çeşidi yetiştirilmektedir.
Brokoli Çeşitleri
Brokoli, genellikle yeşil renkte görülse de, farklı çeşitleri bulunmaktadır. İşte bazı brokoli çeşitleri:
- Yeşil Brokoli: En yaygın türevidir ve genellikle marketlerde bulunur. Taze ve parlak yeşil renkte olanları en iyisidir.
- Mor Brokoli: Mor brokoli, yeşil brokoliden farklı bir renge sahiptir. Antioksidanlar açısından zengin olduğuna inanılır.
- Beyaz Brokoli: Beyaz brokoli, yeşil brokoliden daha yumuşak bir dokuya sahiptir. Genellikle yeşil yaprakları çıkarılarak yetiştirilir.
- Romanesco Brokoli: Romanesco brokoli, eşsiz bir geometrik şekle sahip ve yeşil renkte olan bir brokoli çeşididir.
Besin Değeri
Brokoli, besin açısından oldukça zengin bir sebzedir. İşte brokolinin besin değerlerinin bir özeti:
- Vitaminler: Brokoli, A, C, K, B6 ve B9 gibi birçok vitamin içerir. Özellikle C vitamini, bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olurken, K vitamini kemik sağlığı için önemlidir.
- Mineraller: Brokoli, potasyum, kalsiyum, demir ve magnezyum gibi önemli mineralleri içerir.
- Lif: Brokoli, sindirim sağlığına katkıda bulunan lif açısından zengindir. Aynı zamanda tokluk hissi sağlar ve kilo kontrolüne yardımcı olabilir.
- Antioksidanlar: Brokoli, antioksidanlar açısından zengindir ve vücudu serbest radikallere karşı korur. Bu, kanser riskini azaltabilir.
Sağlık Faydaları
Brokoli, birçok sağlık faydasına sahiptir:
- Kanser Önleyici: Brokoli, içerdiği glukosinolat adı verilen bileşikler sayesinde kansere karşı koruyucu etkilere sahip olabilir.
- Kardiyovasküler Sağlık: Yüksek lif içeriği ve antioksidanlar, kalp sağlığını destekler ve kardiyovasküler hastalık riskini azaltabilir.
- Bağışıklık Sistemi Desteği: Brokoli, C vitamini ve diğer antioksidanlarla bağışıklık sistemini güçlendirebilir.
- Sindirim Sağlığı: Lif içeriği, sindirim sistemi sağlığını iyileştirebilir ve kabızlık gibi sorunları önleyebilir.
- Kilo Kontrolü: Düşük kalorili olmasına rağmen, tokluk hissi veren lif içeriği sayesinde kilo kontrolüne yardımcı olabilir.
Brokoli Nasıl Tüketilir
Brokoli, çeşitli şekillerde tüketilebilir. Bunlar arasında haşlama, buharda pişirme, fırınlanma, salata yapma veya çiğ olarak yeme gibi seçenekler bulunur. Ayrıca, brokolili çorba veya soslar da lezzetli bir alternatiftir.
Sonuç
Brokoli, lezzetli ve sağlığa faydalı bir sebze olarak bilinir. Yüksek besin değeri, sağlık faydaları ve çeşitli pişirme yöntemleri ile birçok kişi için popüler bir seçenektir. Sağlıklı bir beslenme planının önemli bir parçası olan brokoli, çeşitli yemeklerde kullanılabilir ve birçok tarifte yer alır. Ayrıca, vitamin ve mineral bakımından zengin olması nedeniyle dengeli bir diyetin önemli bir bileşenidir. Brokoliyi beslenme alışkanlıklarınıza eklemek, sağlığınızı desteklemenin harika bir yoludur.