Avusturya-Macaristan İmparatorluğu

Ansiklopedi sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, 19. ve 20. yüzyılların başında Orta Avrupa'da var olan çok uluslu bir imparatorluktur.

Avusturya-Macaristan
Österreichisch-Ungarische Monarchie (Österreich-Ungarn) (Almanca)
Osztrák–Magyar Monarchia (Macarca)
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu
1867-1918
{{{arma_açıklaması}}}
Arma (1915-1918)
Slogan
Indivisibiliter ac Inseparabiliter
"Bölünmez ve Ayrılmaz"
Millî marş
Gott erhalte Franz den Kaiser
"Tanrı Kayzer Franz'ı Korusun"
1913 yılında Avusturya-Macaristan
1913 yılında Avusturya-Macaristan
BaşkentViyanaa, Budapeşteb
Yaygın dil(ler)'Resmi diller:'
Almancaa, Macarcab
'Resmî olmayan azınlık dilleri:'

HükûmetAnayasal monarşilerin hükümdar birliği
Hükümdar (İmparatora, Kralb) 
• 1867–1916
I. Franz Joseph
• 1916–1918
I. Karl
Yasama organıReichsrata, Dietb
Tarihçe 
• Kuruluşu
1867
14 Haziran - 23 Ağustos 1866
1 Mart 1867
6 Ekim 1908
28 Temmuz 1914 – 3 Kasım 1918
• Çözülme
29 Ekim 1918
• Dağılışı
1918
Yüzölçümü
• Toplam
676.615 km2
Nüfus
• Sayılan
52.800.000
Para birimiGulden (1867–1892)
Kron (1892-1918)
Öncüller
Ardıllar
Avusturya İmparatorluğu
Birinci Avusturya Cumhuriyeti
Macaristan Krallığı (1920-1946)
Birinci Çekoslovak Cumhuriyeti
1) St. Germain Antlaşması 10 Eylül 1919'da imzalandı, Triyanon Antlaşması 4 Haziran 1920'de imzalandı.^cSadece ticari bayrak. Devletin ortak bir millî bayrağı yerine Avusturya ve Macaristan'ın kendi ayrı millî bayrakları vardı.
^a a. Avusturya İmparatorluğu kanadı. ^b b. Macaristan Krallığı kanadı.

Kökenler ve Kuruluş

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun kökenleri, 16. yüzyılda başlamış olan Habsburg Hanedanı'nın genişlemesine dayanmaktadır. Habsburglar, Orta Çağ boyunca Avusturya Dükalığı'nı genişletmişler ve zaman içinde diğer bölgeleri de ele geçirmişlerdir. Ancak, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun tam olarak kuruluşu, 1867 tarihindeki Avusturya-Macaristan İç Savaşı'nın sona ermesi ile ilgilidir.

İmparatorluğun Yükselişi

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun yükselişi, 19. yüzyılın ortalarına dayanır. 1848 Devrimleri döneminde Avusturya, Avrupa'da büyük bir huzursuzluğa sahne oldu. İmparatorluk, iç savaşlar ve devrimlerle sarsıldı. Ancak bu süreçteki olaylar, Habsburg İmparatorluğu'nun dönüşümünü hızlandırdı ve 1867'de Avusturya-Macaristan İç Savaşı'nın sonunda çift imparatorluğun kurulmasına yol açtı.

Siyasi Yapı

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, iki büyük bileşenden oluşuyordu: Avusturya İmparatorluğu ve Macaristan Krallığı. Her biri ayrı bir hükümete sahipti, ancak aynı monarşi tarafından yönetiliyorlardı. İki bileşen arasında dış işler, savunma ve mali politikalar gibi ortak konular için anlaşmalar ve uzlaşmalar vardı.

İmparatorluğun Liderleri

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun tarihinde birçok önemli lider bulunmaktadır. Bu liderler arasında en tanınmışları şunlardır:

I. Franz Joseph (1848-1916): Franz Joseph, imparatorluğun en uzun süre hüküm süren lideriydi. Onun döneminde imparatorluk birçok iç ve dış zorlukla karşılaştı ve I. Dünya Savaşı'nın patlak vermesine tanıklık etti.

II. Franz Ferdinand: II. Franz Ferdinand, I. Dünya Savaşı'nın patlak vermesinden önce 1914 yılında Saraybosna'da suikaste uğradı. Bu suikast, savaşın başlamasına yol açan bir tetikleyici olaydır.

Toplumsal Yapı

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, çok uluslu bir yapıya sahipti ve bu imparatorluğun içinde birçok etnik grup yaşamaktaydı. Almanlar, Macarlar, Çekler, Slovaklar, Polonyalılar, Sırplar, Hırvatlar, Rumenler ve diğerleri imparatorluğun bir parçasıydı. Bu çok uluslu yapı, imparatorluğun toplumsal yapısını etkiledi ve bazen etnik çatışmalara yol açtı.

İmparatorluğun Sonu ve Mirası

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, I. Dünya Savaşı'nın ardından çöktü. Savaş sırasında yaşanan kayıplar, toplumsal huzursuzluklar ve ekonomik sorunlar imparatorluğun sonunu getirdi. 1918'de Avusturya ve Macaristan'da bağımsızlık hareketleri patlak verdi ve sonunda çift imparatorluğun varlığı sona erdi.

İmparatorluğun sona ermesi, Avusturya ve Macaristan'ın bağımsız devletler olarak kurulmasına yol açtı. Aynı zamanda, imparatorluğun yıkılması, birçok yeni ulus devletin doğmasına ve Orta ve Doğu Avrupa'da yeni sınırların çizilmesine neden oldu.

Sonuç olarak, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Orta ve Doğu Avrupa'nın tarihini önemli ölçüde şekillendiren bir imparatorluktu. Çift imparatorluğun yükselişi ve çöküşü, bölgenin tarihini ve modern sınırlarını etkiledi. Ayrıca, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun mirası, kültürel zenginlik, sanat ve müzik alanlarındaki katkıları ile hala önemli bir rol oynamaktadır.