Avusturya-Macaristan İmparatorluğu
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, 19. ve 20. yüzyılların başında Orta Avrupa'da var olan çok uluslu bir imparatorluktur.
Avusturya-Macaristan Österreichisch-Ungarische Monarchie (Österreich-Ungarn) (Almanca) Osztrák–Magyar Monarchia (Macarca) Avusturya-Macaristan İmparatorluğu | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1867-1918 | |||||||||||||||
Arma (1915-1918)
(ayrıca bakınız Avusturya-Macaristan bayrakları) | |||||||||||||||
Slogan Indivisibiliter ac Inseparabiliter "Bölünmez ve Ayrılmaz" | |||||||||||||||
1913 yılında Avusturya-Macaristan | |||||||||||||||
Başkent | Viyanaa, Budapeşteb | ||||||||||||||
Yaygın dil(ler) | 'Resmi diller:' Almancaa, Macarcab 'Resmî olmayan azınlık dilleri:' | ||||||||||||||
Hükûmet | Anayasal monarşilerin hükümdar birliği | ||||||||||||||
Hükümdar (İmparatora, Kralb) | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Yasama organı | Reichsrata, Dietb | ||||||||||||||
Tarihçe | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Yüzölçümü | |||||||||||||||
• Toplam | 676.615 km2 | ||||||||||||||
Nüfus | |||||||||||||||
• Sayılan | 52.800.000 | ||||||||||||||
Para birimi | Gulden (1867–1892) Kron (1892-1918) | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
1) St. Germain Antlaşması 10 Eylül 1919'da imzalandı, Triyanon Antlaşması 4 Haziran 1920'de imzalandı.^cSadece ticari bayrak. Devletin ortak bir millî bayrağı yerine Avusturya ve Macaristan'ın kendi ayrı millî bayrakları vardı. ^a a. Avusturya İmparatorluğu kanadı. ^b b. Macaristan Krallığı kanadı. |
Kökenler ve Kuruluş
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun kökenleri, 16. yüzyılda başlamış olan Habsburg Hanedanı'nın genişlemesine dayanmaktadır. Habsburglar, Orta Çağ boyunca Avusturya Dükalığı'nı genişletmişler ve zaman içinde diğer bölgeleri de ele geçirmişlerdir. Ancak, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun tam olarak kuruluşu, 1867 tarihindeki Avusturya-Macaristan İç Savaşı'nın sona ermesi ile ilgilidir.
İmparatorluğun Yükselişi
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun yükselişi, 19. yüzyılın ortalarına dayanır. 1848 Devrimleri döneminde Avusturya, Avrupa'da büyük bir huzursuzluğa sahne oldu. İmparatorluk, iç savaşlar ve devrimlerle sarsıldı. Ancak bu süreçteki olaylar, Habsburg İmparatorluğu'nun dönüşümünü hızlandırdı ve 1867'de Avusturya-Macaristan İç Savaşı'nın sonunda çift imparatorluğun kurulmasına yol açtı.
Siyasi Yapı
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, iki büyük bileşenden oluşuyordu: Avusturya İmparatorluğu ve Macaristan Krallığı. Her biri ayrı bir hükümete sahipti, ancak aynı monarşi tarafından yönetiliyorlardı. İki bileşen arasında dış işler, savunma ve mali politikalar gibi ortak konular için anlaşmalar ve uzlaşmalar vardı.
İmparatorluğun Liderleri
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun tarihinde birçok önemli lider bulunmaktadır. Bu liderler arasında en tanınmışları şunlardır:
I. Franz Joseph (1848-1916): Franz Joseph, imparatorluğun en uzun süre hüküm süren lideriydi. Onun döneminde imparatorluk birçok iç ve dış zorlukla karşılaştı ve I. Dünya Savaşı'nın patlak vermesine tanıklık etti.
II. Franz Ferdinand: II. Franz Ferdinand, I. Dünya Savaşı'nın patlak vermesinden önce 1914 yılında Saraybosna'da suikaste uğradı. Bu suikast, savaşın başlamasına yol açan bir tetikleyici olaydır.
Toplumsal Yapı
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, çok uluslu bir yapıya sahipti ve bu imparatorluğun içinde birçok etnik grup yaşamaktaydı. Almanlar, Macarlar, Çekler, Slovaklar, Polonyalılar, Sırplar, Hırvatlar, Rumenler ve diğerleri imparatorluğun bir parçasıydı. Bu çok uluslu yapı, imparatorluğun toplumsal yapısını etkiledi ve bazen etnik çatışmalara yol açtı.
İmparatorluğun Sonu ve Mirası
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, I. Dünya Savaşı'nın ardından çöktü. Savaş sırasında yaşanan kayıplar, toplumsal huzursuzluklar ve ekonomik sorunlar imparatorluğun sonunu getirdi. 1918'de Avusturya ve Macaristan'da bağımsızlık hareketleri patlak verdi ve sonunda çift imparatorluğun varlığı sona erdi.
İmparatorluğun sona ermesi, Avusturya ve Macaristan'ın bağımsız devletler olarak kurulmasına yol açtı. Aynı zamanda, imparatorluğun yıkılması, birçok yeni ulus devletin doğmasına ve Orta ve Doğu Avrupa'da yeni sınırların çizilmesine neden oldu.
Sonuç olarak, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Orta ve Doğu Avrupa'nın tarihini önemli ölçüde şekillendiren bir imparatorluktu. Çift imparatorluğun yükselişi ve çöküşü, bölgenin tarihini ve modern sınırlarını etkiledi. Ayrıca, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun mirası, kültürel zenginlik, sanat ve müzik alanlarındaki katkıları ile hala önemli bir rol oynamaktadır.